Την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκαν στο Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός στα Γιαννιτσά τα εγκαίνια της έκθεσης με τίτλο «Edward Lear- Η περιήγηση ενός βικτωριανού καλλιτέχνη στην περιοχή των Γιαννιτσών», μια συνδιοργάνωση του Δήμου Πέλλας με την 11η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Η έκθεση παρουσιάζει 14 αντίγραφα τοπιογραφιών του βικτωριανού καλλιτέχνη Edward Lear. Τις φιλοτέχνησε κατά την περιήγηση του στην περιοχή των Γιαννιτσών από τις 13 έως τις 16 Σεπτεμβρίου 1848. Το εικαστικό υλικό προέρχεται από το αρχείο της Βιβλιοθήκης Houghton του Πανεπιστημίου Harvard και παραχωρήθηκε για την οργάνωση της συγκεκριμένης έκθεσης. Τα συνοδευτικά κείμενα είναι αποσπάσματα του περιηγητικού βιβλίου του με τίτλο «Journals of a landscape painter in Albania».
Την εκδήλωση των εγκαινίων άνοιξε η Προϊσταμένη της 11ης Ε.Β.Α. κα. Κοτταρίδη Αγγελική, η οποία αναφέρθηκε στο έργο της υπηρεσίας για την ανάδειξη της οθωμανικής αρχιτεκτονικής των Γιαννιτσών και τις αναστηλωτικές εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί. Στη συνέχεια, την εκδήλωση χαιρέτησε ο Δήμαρχος Πέλλας, κ. Στάμκος Γρηγόριος, ο οποίος παρουσίασε την πρόταση ανάδειξης της Οδού Στράντζης και διαμόρφωσης του ιστορικού κέντρου των Γιαννιτσών. Επεσήμανε το περιπατητικό πλεονέκτημα του συγκεκριμένου δρόμου επί του οποίου αναπτύσσονται σημαντικά μνημεία κοσμικής και θρησκευτικής αρχιτεκτονικής. Ασπαζόμενος τη ρήση του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ότι “τα μνημεία ανήκουν στην οικουμένη”, τόνισε την ανάγκη σεβασμού και αξιοποίησης τους. Την έκθεση εγκαινίασε η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κα. Μενδώνη Λίνα, η οποία κατά το χαιρετισμό της επικεντρώθηκε στο θέμα της προστασίας των μνημείων της ελληνικής επικράτειας. Ακολούθησε η ξενάγηση στην αίθουσα του τάφου από τον αρχαιολόγο κ. Σκιαδαρέση Γιώργο και η περιήγηση των επισκεπτών στο χώρο της έκθεσης.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν εκτός από τη Γ. Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη, ο Βουλευτής Πέλλας κ.Ιορδ. Τζαμτζής, ο διευθυντής της υπηρεσίας Διεθνών Σχέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Θάνος Κοτσιώνης, η διευθύντρια της διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών αρχαιοτήτων του ΥΠ.ΠΟ.Α. κ. Νικ. Βαλάκου καθώς και η διευθύντρια της διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων του ΥΠ.ΠΟ.Α. κ. Ευγ.Γερούση, Αντιδήμαρχοι και Πρόεδροι των δημοτικών επιχειρήσεων του Δήμου Πέλλας,δημοτικοί και περιφερειακοί σύμβουλοι, η δημοσιογράφος κ. Άννα Παναγιωταρέα, ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Καππαδοκικών Σωματείων κ.Φάνης Ισακίδης, εκπρόσωποι εκκλησιαστικών και αστυνομικών αρχών του Δήμου, εκπρόσωποι συλλόγων και φορέων καθώς και πλήθος κόσμου.
Επίσης, παρέστη ο Τούρκος Πρόξενος στη Θεσσαλονίκη κ. Τουγρούλ Μπιλτεκίν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα εγκαίνια τίμησαν με την παρουσία τους και δημότες που κατοικούν στην περιοχή του μαυσωλείου.
Το μνημείο θα είναι ανοιχτό από Πέμπτη έως και Κυριακή, 9 π.μ.-3 μ.μ.. Για οργανωμένες επισκέψεις σχολείων και ξεναγήσεις επικοινωνείτε με το τηλέφωνο 23820 21540.
Ακολουθεί η ομιλία του δημάρχου Πέλλας κ. Γρηγόρη Στάμκου.
Aγαπητοί καλεσμένοι του Δήμου Πέλλας, αγαπητοί δημότες και συμπολίτες μου,
Πριν πολλά-πολλά χρόνια, ο παππούς μου διατηρούσε ένα χάνι, ήταν με ένα τρόπο ξενοδόχος. Το χάνι βρισκόταν στο ύψος της Παλιάς Αγοράς των Γιαννιτσών και εξυπηρετούσε, όπως και εκατοντάδες άλλα, τους ταξιδιώτες της Εγνατίας Οδού. Σήμερα δεν υπάρχει ούτε η ανάμνησή του –χάθηκαν οι μαρτυρίες, χάθηκε το κτίριο και μαζί του χάθηκε κι ένα μικρό κομμάτι της αρχιτεκτονικής παράδοσης του τόπου μας.
Η βιαστική ανάπτυξη και η ανοικοδόμηση καταβρόχθισαν εκτός από το ταπεινό χάνι και τα ίχνη της τοπικής ιστορίας, της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Και ό,τι, είναι κρίμα στο ατομικό επίπεδο είναι έγκλημα στο επίπεδο της κοινωνίας.
Γι αυτό, σχεδιάζοντας την πολιτιστική στρατηγική του Δήμου Πέλλας με τους άξιους συνεργάτες μου, έχουμε ένα στόχο στο νου μας: να διασώσουμε τα απτά και τα άυλα τεκμήρια της πολιτιστικής μας παράδοσης και να αποκαταστήσουμε την ιστορικότητα του τόπου μας.
Εργαζόμαστε, λοιπόν, για την ανάπλαση της Οδού Στράντζης Γιαννιτσών, από την αφετηρία της πλησίον της Εγνατίας Οδού μέχρι το Πάρκο του Αγίου Γεωργίου και τις παρακείμενες οδούς προκειμένου να διαμορφωθεί το ιστορικό κέντρο των Γιαννιτσών. Η κάθε παρέμβαση που υλοποιείται τμηματικά, από την πιο σημαντική όπως είναι οι αναστηλωτικές εργασίες μνημείων έως τις συνήθεις οδικές αναπλάσεις, έχει σχεδιαστεί με σκοπό να διαμορφώσουμε μια αυθεντική εμπειρία ιστορίας, μια ευχάριστη περιήγηση σε ένα ζωντανό μουσείο ανοιχτού χώρου.
Σκεφτείτε τα πλεονεκτήματα. Η οδός Στράντζης είναι ένας σύντομος, επίπεδος δρόμος 600 μέτρων με σημαντικά μνημεία κοσμικής και θρησκευτικής αρχιτεκτονικής από την Οθωμανική εποχή, όπως το Τέμενος του Ισκεντέρ Μπέη, τα Λουτρά του Γαζή Εβρενός. Με την ενοποίηση των 6 μνημείων θα δημιουργήσουμε μια ωραία βόλτα, ένα ισχυρό και ανταγωνιστικό λόγο επίσκεψης στα Γιαννιτσά, θα κάνουμε τους ανθρώπους, Έλληνες και ξένους, να μιλάνε για την πόλη μας όπως για την παλιά πόλη της Ξάνθης ή της Βέροιας.
Και για όσους ανησυχούν μήπως τάχα προβάλουμε μνημεία άλλων πολιτισμών και μειώνουμε έτσι την ελληνικότητα μας, θέλω να πω ότι οι σύγχρονοι Έλληνες έχουν αρκετή αυτοπεποίθηση και ακόμα μεγαλύτερη αγάπη για την πατρίδα τους. Τόσο μεγάλη και τόσο ουσιαστική ώστε να κερδίζουν από τα γυρίσματα και τα πάθη της ποικίλης ιστορίας τους. Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό να
δανειστώ τη ρήση του Οικουμενικού Πατριαρχή ότι «τα μνημεία ανήκουν στην Οικουμένη».
Οι σύγχρονοι Έλληνες βλέπουν το μέλλον χωρίς να τρέμουν το παρελθόν, προχωρούν μπροστά, δημιουργούν αντί να μεμψιμοιρούν.
Αγαπητοί επισκέπτες, καλοί μου συμπολίτες,
Θα πρέπει να υπερβούμε τις φοβικές συμπεριφορές που εμποδίζουν την εξωστρέφεια. Είμαστε οι περήφανοι συνεχιστές της ιστορίας του τόπου μας, από τη λαμπρή του αφετηρία με τον Μέγα Αλέξανδρο, τον περιφημότερο πρεσβευτή του ελληνισμού όλων των εποχών, μέχρι τους ηρωικούς υπερασπιστές της ανεξαρτησίας της Ελλάδας από τον ξένο κατακτητή. Και για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την ιστορία πρέπει να τη σεβόμαστε, να τη γνωρίζουμε και να την τιμούμε.
Σε αυτή την ανάγκη η κοινωνία της Πέλλας έχει έναν πολύτιμο συνεργάτη με τον οποίο μοιράζεται κοινά οράματα: είναι οι τοπικές εφορείες αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού. Αυτή η έκθεση είναι αποτέλεσμα της καλής μας συνεργασίας με την 11η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την προϊσταμένη κα. Κοτταρίδη Αγγελική για την προσπάθεια ανάδειξης των οθωμανικών μνημείων των Γιαννιτσών, τον αρχαιολόγο κ. Σκιαδαρέση Γιώργο, τον οποίο θεωρούμε άνθρωπο της πόλης μας, την αρχιτεκτόνισσα κα. Μερόπη Χατζημιχάλη ,την συνεργάτιδα μου στο Δήμο κ. Τριανταφυλλίδου Μαρία και όλους τους υπαλλήλους της εφορείας και του Δήμου Πέλλας που εργάσθηκαν για το σημερινό αποτέλεσμα.
Αγαπητή κα. Κοτταρίδη προσβλέπω στη συνέχιση της συνεργασίας μας και την υλοποίηση της επόμενης έκθεσης στον Πύργο του Ρολογιού. Σας ευχαριστώ όλους για την σημερινή σας παρουσία.
